imago

ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.

I.

Lit.

A.

In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture:

Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse... unus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit,

Cic. Fam. 5, 12, 7:

Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi,

id. Or. 31, 110:

Epicuri in poculis et in anulis,

id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153:

Africani,

Cic. Rep. 6, 10:

mulieris,

Quint. 7, 7, 5:

Antigoni,

id. 2, 13, 12:

depictam in tabula sipariove imaginem rei,

id. 6, 1, 32:

si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem,

Gai. Inst. 2, 78:

cereae,

Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43:

ut dignus venias hederis et imagine macra,

Juv. 7, 29:

hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,

Mart. 9, 1:

epistula atque imago me certum fecit,

i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105:

nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam,

i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.—

2.

A phantom, ghost, apparition:

infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago,

Verg. A. 2, 773; cf.:

et nunc magna mei sub terras ibit imago,

shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1:

non vanae redeat sanguis imagini,

Hor. C. 1, 24, 15:

(somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus,

Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50:

te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum,

Juv. 13, 221:

quid natum totiens falsis Ludis imaginibus?

phantoms, Verg. A. 1, 408:

ubique pavor et plurima mortis imago,

id. ib. 2, 369; cf.:

repetitaque mortis imago,

Ov. M. 10, 726:

lurida mortis imago,

Petr. 123, v. 257:

varia pereuntium forma et omni imagine mortium,

Tac. H. 3, 28:

caesorum insepultorumque,

id. A. 1, 62:

supremorum (i. e. funeris) imago,

id. H. 4, 45.— Poet.:

genitiva (with forma),

natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so,

rudis et sine imagine tellus (= informis),

shapeless, id. ib. 1, 87.—

B.

In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.—

(α).

In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6:

si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.:

quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est,

Sall. J. 85, 25:

qui imagines familiae suae consecuti sunt,

Cic. Agr. 2, 1, 1:

homo veteris prosapiae ac multarum imaginum,

Sall. J. 85, 10:

majorum imagines,

id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1:

multis in familia senatoriis imaginibus,

id. Aug. 4:

esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

Hor. Epod. 8, 11:

qui stupet in titulis et imaginibus,

id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.—

(β).

In sing. (rare):

jus imaginis,

Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36:

imaginis ornandae causa,

id. Sest. 8, 19:

vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros,

Liv. 3, 58, 2:

clarum hac fore imagine Scaptium,

would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.:

Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit,

Tac. A. 2, 32.

II.

Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet. ):

(mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines,

Varr. R. R. 3, 16, 12:

concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago,

Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365:

alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo,

Ov. M. 3, 385:

cujus recinit jocosa Nomen imago,

Hor. C. 1, 12, 4; so,

jocosa Vaticani montis,

id. ib. 1, 20, 8:

vaga,

Val. Fl. 3, 596.

III.

Trop.

A.

In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea:

Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere,

Cic. Lael. 27, 102:

magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo,

Plin. Ep. 7, 5, 1:

Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio,

id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae eidôla nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.:

imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere,

id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.:

expressam imaginem vitae quotidianae videre,

id. Rosc. Am. 16, 47:

quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office,

Liv. 5, 2, 9:

naturae... urbis et populi,

Cic. Rep. 2, 39 fin.:

justitiae,

Quint. 2, 20, 6:

virtutis,

id. 10, 2, 15:

similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae,

id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari phantasias indicavimus, id. 10, 7, 15:

conscripta formantur imagine templa,

plans, Stat. S. 3, 1, 117:

scipione determinata prius templi imagine in solo,

Plin. 28, 2, 4, § 15:

tua, pater Druse, imago,

memory, Tac. A. 1, 13:

magna illic imago tristium laetorumque,

recollection, id. ib. 2, 53:

si te nulla movet tantae pietatis imago,

Verg. A. 6, 405.—

B.

In partic.

1.

In rhet., a figurative representation, similitude, comparison:

comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc.,

Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.:

imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio,

Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.—

2.

With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow:

consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae,

Cic. Tusc. 3, 2, 3:

nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur,

id. Off. 3, 17, 69; cf.:

non in umbra et imagine civitatis, etc.,

id. Rep. 2, 30; and:

umbram equitis Romani et imaginem videtis,

id. Rab. Post. 15, 41:

haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc.,

id. de Or. 2, 87, 356:

judiciorum,

only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.:

imaginem rei publicae nullam reliquissent,

id. Agr. 2, 32, 88:

his quoque imaginibus juris spretis,

Liv. 41, 8, 10:

imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos,

Tac. A. 15, 14:

habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus,

the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70:

qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret,

id. Or. 34:

nec imagine rerum, sed rebus incendit,

Quint. 10, 1, 16:

in falsa rerum imagine detineri,

id. 10, 5, 17; cf.:

nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago,

Juv. 8, 55.—

3.

A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum;

sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc.,

Tac. A. 4, 52.—

4.

That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder:

me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis,

Cic. Fam. 1, 6, 2:

a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret,

nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.:

moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere,

Cic. Fam. 9, 15, 2.